THỰC TRẠNG CHUYỂN ĐỔI SỐ TRONG

HOẠT ĐỘNG HỢP TÁC XÃ

Chuyển đổi số là động lực phát triển kinh tế hợp tác, hợp tác xã trong kỷ nguyên mới gắn với thực hiện Nghị quyết số 20-NQ/TW ngày 16/6/2022 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII.

Qua thực tế triển khai, công tác số hóa các dữ liệu chính của hợp tác xã (HTX) trên địa bàn tỉnh phần lớn mới chỉ mang tính chất số hóa thông tin, chuyển các tài liệu từ bản giấy sang bản điện tử; tuy nhiên, phần lớn các HTX hiện vẫn hoạt động chủ yếu theo phương thức truyền thống, làm việc trực tiếp mà chưa triển khai triệt để thực hiện từng bước số hóa quy trình nghiệp vụ nhằm hướng tới chuyển toàn bộ các hoạt động thực tiễn lên không gian mạng, từ môi trường truyền thống lên môi trường số để chuyển đổi căn bản mô hình hoạt động dựa trên công nghệ số, dữ liệu số; chưa tạo sự chuyển biến căn bản trong cách thức tổ chức hoạt động của HTX định hướng chuyển đổi số.Nhận thức của HTX về chuyển đổi số còn nhiều hạn chế, thành viên và người lao động trong HTX cũng còn nhiều điều chưa rõ về nhận thức đối với chuyển đổi số. Chi phí đầu tư cho các giải pháp ứng dụng chuyển đổi số và duy trì vận hành còn khá cao đối với HTX khiến vấn đề này trở thành thách thức lớn đối với các HTX có quy mô nhỏ, nguồn vốn cho đầu tư, kinh doanh hạn hẹp, nguồn nhân lực tại chỗ của các HTX hầu hết không đáp ứng được những điều kiện về kỹ năng số do phần lớn chưa được đào tạo, tập huấn về chuyển đổi số, kỹ năng số, còn thiếu hiểu biết các biện pháp bảo vệ trên nền tảng số, không gian mạng đối với các vấn đề liên quan tới tính bảo mật thông tin, an ninh, an toàn trong quá trình chuyển đổi số, có thể bị lợi dụng, tấn công bởi tội phạm mạng.

Mặc dù cán bộ quản lý HTX đánh giá cao mức độ quan trọng của việc áp dụng công nghệ thông tin và chuyển đổi số trong hoạt động quản lý điều hành, tuy nhiên mức độ áp dụng thực tế chỉ đạt mức trung bình; phần mềm kế toán được sử dụng phổ biến nhưng chưa khai thác hết tính năng, máy vi tính chủ yếu được sử dụng với hai mục đích là lưu trữ văn bản, gửi và nhận thông tin, nhiều HTX không có máy vi tính, hoặc có thì máy đã cũ và cấu hình thấp, nhiều HTX vẫn chủ yếu lưu trữ văn bản giấy, ghi chép sổ sách một cách đơn giản; sử dụng điện thoại thông minh để quản lý, điều hành thông qua việc giữ thông tin liên lạc, gửi và nhận thư điện tử có mức độ trung bình; sử dụng phần mềm để bảo vệ dữ liệu đã được số hóa có mức độ áp dụng rất thấp. Ngoài ra, mặc dù mức độ quan trọng của việc áp dụng công nghệ thông tin và chuyển đổi số trong hoạt động thương mại hóa sản phẩm của HTX được đánh giá cao nhưng mức độ áp dụng thực tế đạt thấp. Sử dụng mạng xã hội (Zalo và Facebook cá nhân của thành viên HTX) để quảng bá và bán sản phẩm là hoạt động được thực hiện phổ biến nhất; tiếp đến là sử dụng fanpage, website của HTX trong thương mại hóa sản phẩm đạt mức thấp, bởi phần lớn các website chỉ thực hiện chức năng xúc tiến thương mại, quảng bá hình ảnh sản phẩm, thương hiệu, trưng bày, giới thiệu hàng hóa đến khách hàng, chưa áp dụng nhiều phương thức mua bán, thanh toán trực tuyến, việc ứng dụng các phần mềm tiện ích chưa được chú trọng.

Đối với các hoạt động của Liên minh HTX tỉnh, đã tổ chức tuyên truyền về lợi ích của chuyển đổi số và áp dụng công nghệ thông tin trên các phương tiện truyền thông, các lớp tập huấn về ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số về tài chính, kế toán; các vấn đề về tổ chức quản lý HTX, hướng dẫn xây dựng kế hoạch, phương án sản xuất kinh doanh... Các khóa tập huấn, bồi dưỡng đã góp phần giúp cho cán bộ quản lý trong các HTX cải thiện về công tác tổ chức điều hành, từng bước kinh doanh hiệu quả, cải thiện chất lượng HTX yếu kém, trung bình, nâng số lượng HTX khá giỏi với mô hình HTX đa dạng, ngành nghề kinh doanh phù hợp, đáp ứng nhu cầu thị trường.Tuy nhiên, một số chương trình bồi dưỡng, tập huấn chưa bám sát yêu cầu thực tế của từng loại hình sản xuất kinh doanh cũng như những đặc điểm ngành nghề hoạt động của HTX, chưa có các nội dung bồi dưỡng nhằm nâng cao năng lực áp dụng công nghệ thông tin và chuyển đổi số đối với lao động ở các lĩnh vực nói chung và lĩnh vực nông nghiệp nói riêng.

Để đẩy mạnh công tác chuyển đổi số trong hoạt động kinh tế tập thể, HTX,  trước hết vấn đề cốt lõi là phải thay đổi nhận thức của các thành viên HTX. Khi các HTX nhìn nhận đúng vai trò, ý nghĩa của việc ứng dụng công nghệ 4.0 vào quản lý sản xuất và tiêu thụ sản phẩm, thì sẽ có sự quan tâm, đầu tư đúng mức, thay đổi mô hình quản trị. Lãnh đạo HTX cần được tăng cường đào tạo, nâng cao năng lực quản trị. Các thành viên HTX cũng cần được tuyên truyền để thay đổi tư duy từ cạnh tranh sang hợp tác, liên kết chặt chẽ với nhau. Các cấp, các ngành liên quan tổ chức triển khai các giải pháp để hỗ trợ, tháo gỡ khó khăn cho các HTX. Theo đó, Liên minh HTX tỉnh phối hợp với một số cơ quan liên quan, tiếp tục đẩy mạnh công tác tuyên truyền, bồi dưỡng, tập huấn về chuyển đổi số cho các HTX trên địa bàn, nâng cao năng lực, trình độ cho độ ngũ quản lý HTX về ứng dụng công nghệ thông tin, công nghệ số trong quản lý và hoạt động sản xuất kinh doanh trong thời gian tới./.

Văn Phúc